*ll सर्वात मोठा यशस्वी गनिमी कावा दोद्देरीची लढाई ll*
औरंगजेबने संताजी आणि धनाजीचा एव्हढा धसका घेतला होता कि त्याच्या बंदोबस्तासाठी कासिम खानला ६०००० लष्कर घेवून पाठवले.....
ज्या बेफिकरीत अफजल खान आला होता त्या बेफिकरीत कासिम खान आला संताजीला असा चिरडतो कि त्याच्या सात पुस्त्या मला विसरणार नाहीत असे त्याने बादशाहाला सांगितले....
जान कि बाजी लागा दे कासिम तोड दे काफारो के होसले , तू मुघल सल्तनत कि शान है।...
बादशहा कासिम खानला म्हणाला....
सोबत त्याने सफशिकन खानला दीले त्याने संताजीला जिंजीला पोहचुनच द्यायचे नाही त्याला चित्रदुर्गलाच अडवायची असे मनाशी ठरवून तो पस्तीस कोसाचे अंतर कापून बेल्लाली मार्गे तालाकुला आला....
संताजीला त्याचे हेर या साऱ्या बातम्या देत होते कासिम खानच्या सुस्त फौजेला गुंगारा देवून पुढे जाने संताजीला अवघड नव्हते...
पण..... संताजींचा विचार वेगळा होता.....
" दाजी काय करायचे ठरवले आहे तुम्ही "
संताजींला हसताना पाहून हणमंतराव म्हणाले....
" गनिमाला गाडून पुढे जाऊ " संताजी..."
काय वेड लागले आहे त्याचे सैन्य तरी पहा ६०,०००
ची फौज बुडवणे शक्य आहे का? " हणमंत राव कपाळाला आट्या पडत म्हणाले.....
"त्याशिवाय उपाय नाही नाईक यांना टाळून पुढे गेलो तर
पुढून जुल्फकरखान आणि मागून कासिम खान चटनी करतील आपली |" संताजी...
" मग मागे फिरून जाऊ या...." हणमंत राव
"नाही नाईक ,महाराज जिंजीला आपली चातकाप्रमाणे वाट पहात आहेत.... आपण जर गेलो नाही तर ते
मोघलांच्या तावडीत सापडतील...."
संताजींच्या डोक्यात गनिमी काव्याची चक्रे वेगाने फिरू
लागली....
कासिम खानाचे सैन्य तालाकुला एकवटले संताजीची
छावणी तेथून सहा कोसाच्या अंतरावर होती...
शिकार
मोठी आहे गफलत अजिबात चालणार नव्हती...
हे लक्षात ठेवा प्रत्तेक शण महात्व्हाचा आहे कामे ठरल्या वेळी बिन बोभाट पर पडा...
पलभराचा उशीर आपला सर्वनाश ओढवेल...
लढाई सुरु झाली कि आम्ही सैन्याच्या खोल वर घुसून त्याला दोतर्फ करणार आहोत...
त्यासाठी आपल्या सैन्याच्या तीन तुकड्या आम्ही करू पहिल्या तुकडीने पेश्खाण्यावर हल्ला करायचा शिपायाला मारा पण बुनाग्याला सोडा.
सारे लुटा आणि जे लुटता येणार नाही ते जाळून टाका मागे काही सुटता काम नये...
संताजी थांबले तसे हणमंत राव म्हणाले......
बुनाग्याना का सोडायचे दाजी ?
बुणगे निर्उपद्र्तावी त्यांना मारण्यात कसली आली आहे...
मर्दानगी आणि हे बुणागेच आपला पुढचा डाव यशस्वी करणार आहेत ते बोंब ठोकत मुख्य छावणीकडे जातील
आणि साखरझोपेत असणाऱ्या कासिम खानाला वर्दी देतील खान आपल्यावर चालून येईल....
मग छावणीत उरणार कोण फक्त बुणगे मग आपली दुसरी तुकडी खानाला अंगावर घेईल तिच्या मदतीला पहिली तुकडी येईल आणि तिसरी तुकडी खानची छावणी लुटेल...
संताजींने साऱ्या सहकाऱ्यांकडे पहिले सारे समाधानी दिसत होते....
एका हणमंत निम्बाल्काराच्या मानत काही शंका होत्या शत्रू आणि आपले सैन्य पकडून पाऊन लाखाचे सैन्य एक चूक झाली तरी युद्धभूमी मराठ्यांची मसणावाट ठरणार होती पण सारे सरदार संताजींच्या मागे जायला तयार होते मग आपण शंका काढून अपशकून करू नये म्हणून तो गप्प बसला.....
" क्या खबर है संताजीकी? इस वक्त वो कहा है।"
कासिम खान खान्जाद खानाला म्हणाला...
"हमसे बस थोडी दुरी पर है आपण त्याच्या वाटेत तळ ठोकल्याने मोठ्या पंचायतीत आहे..." खान्जाद खान म्हणाला....
" शहाणा असेल तर जाईल निघून नाहीतर मार खाईल
कुठे आपली ६०,००० फौज, आणि कुठे त्याची १५००० ची फौज आणि भामत्याकडे तोफा हि नाहीत..." कासिम खान असे म्हणताच सारे हसू लागले.....
मध्यरात्र उलटली सकाळचा पहार सुरु झाला मराठ्यांनी मोघलांचा पेशखाना काही तासात लुटला बुणगे मुख्य
छावणीकडे जाऊन खानाला वर्दी दिली आणि खान
संताजींचा बंदोबस्त करायला निघाला सारे मनासारखे झाले तिसऱ्या टोळीने खानाचा मुख्य तळ लुटला आणि पहिल्या आणि दुसऱ्या टोळीच्या मदतीला आली आता खान मागे हि जावू शकत नव्हता तिन्ही बाजूने मराठ्यांनी त्याला वेधले होते संताजींने खानला भाताच्या खेचाराकडे पिटाळले भाताच्या खेचारात खानची घोडी खोळंबली हत्ती रुतला काय करावे खानाला समाजात नव्हते....
कासिम खानाने दोन कोसावर असणाऱ्या दोद्देरीच्या गढीचा आश्रय घेतला पण गढीच्या ठाणेदाराने गढीचे दरवाजे अगोदरच बंद केले खानच्या फौजेने गढीचा आधार घेतला ६०००० सैन्यातले २०००० सैन्य सुधा शिल्लक राहिले नव्हते....
दोन दिवसाच्या लढाईने उपासमार झाली होती मराठ्यांनी १२ दिवस हल्ला केला नाही खानच्या सैन्याला उपासमार करून आणि रात्र रात्र जागवून मारू लागले १३व्या दिवशी कासिम खानाने आत्महत्या केल्याची बातमी मिळाली मराठ्यांना बुडवायला आलेल्या खानाला मराठ्यांनी बुडवले आणि दोद्देरीची लढाई संताजीनी निवल १५००० सैन्यानिशी जिंकली दीड कोटीची लुट मराठ्यांना मिळाली.....
जल्लाद कासिम खानाला दोद्देरीच्या मातीत मिळवली... गनिमी कावा काय असतो हे साऱ्या मोघलांना दाखवून दिले पुढे संताजींनी नावाची दहशत मोघालांमध्ये अशी वाढली कि संताजींच्या विरोधात मोहिमेवर जाण्यासाठी मोघल सरदार तयार होई नात आणि जे तयार।होत त्यांना दोन महिन्याचा पगार आपल्या लष्कराला अगोदर द्यायला लागत असे.....
कारण संताजींच्या विरुद्धच्या लढाईत जिवंत परत येवू
कि नाही याची हमी नसे म्हणून मोघल सैन्य अगोदरच पगार घेवून आपल्या घरातल्यांचा तरी उद्धार होईल असे वाटत असे.........